Page 11 - Buletin Disember 2009

Tan Sri (Dr.) Zainal Abidin bin Ahmad
(Za’ba) dilahirkan pada 16 September 1895 di Penubuhan Pejabat Karang Mengarang sangat kena pada
Kampung Bukit Kerdas, Negeri Sembilan. Beliau tempatnya kerana pada masa itu pusat pelajaran Melayu
menerima pendidikan awal di Sekolah Melayu Linggi ialah di SITC Tanjong Malim. Pejabat Karang Mengarang
pada tahun 1907 hingga 1909. Kemudiannya beliau menjadi lidah rasmi yang memartabatkan dan
menerima pendidikan Inggeris di St. Pauls’ Institution meninggikan bahasa ibunda. Dewan Bahasa dan Pustaka
Seremban dari tahun 1910 hingga 1915 dan lulus Senior yang ada sekarang ini hanya ditubuhkan setelah
Cambridge. Za’ba mula bertugas sebagai guru bahasa terbubarnya Pejabat Karang Mengarang SITC.
Melayu pada Jun 1916 di Bukit Zaharah Government
English School, sebulan kemudian beliau mula mengajar Di Pejabat Karang Mengarang, R.O. Winstedt bertindak
di Johor Government English College. Dua tahun sebagai pengarang am, O.T. Dussek sebagai pengarang
kemudian iaitu pada 1 Oktober 1918, beliau telah dan Za’ba sebagai ketua penterjemah. Dalam keadaan
berkhidmat sebagai guru bahasa Melayu di Maktab ini, Za'ba bolehlah dianggap sebagai ketua jabatan,
Melayu Kuala Kangsar. Pada masa yang sama beliau kerana kedua-dua orang pegawai British tersebut lebih
memasuki kelas Senior Normal Education selama dua merupakan penasihat kepada beliau. Pada tahun 1930,
tahun di Taiping. Setelah lulus peperiksaan pada Pejabat Karang Mengarang menambah tiga orang lagi
September 1921, beliau telah melayakkan diri sebagai penterjemah pelatih iaitu Yazid bin Ahmad, Abdul Kudus
guru terlatih Gred I. bin Muhammad dan Ahmad Murad Nasaruddin.

Dalam kesibukan beliau menabur bakti kepada anak Tugas Za’ba di Pejabat Karang Mengarang SITC ini adalah
watan sebagai guru bahasa Melayu, beliau juga giat untuk menterjemahkan dokumen-dokumen penting
menjalankan aktiviti penterjemahan. Za’ba banyak kerajaan dan juga menerbitkan buku-buku teks The
menyumbang rencana di dalam majalah Pedoman Belia Malay School Series untuk kegunaan sekolah-sekolah
yang kemudiannya menjadi majalah Pengasuh yang Melayu di Negeri-Negeri Melayu Bersekutu dan di Negeri-
diterbitkan pada tahun 1923. R.O. Winstedt yang sudah Negeri Selat. Pada tahun 1929, Za’ba ditugaskan
lama memerhati mengendali penerbitan buku-buku The Malay Home
perkembangan Library Series pula. Jabatan Karang Mengarang boleh
penulisan Za’ba telah dikatakan berfungsi secara sendirian dan terasing
mencadangkan beliau daripada SITC, tetapi disebabkan ketuanya sama, iaitu
menulis dalam Journal O.T. Dussek, maka terjalin kerjasama yang erat antara
of Straits Branch of kakitangan kedua-dua institusi itu. Oleh itu, kakitangan
Royal Asiatic Society. Jabatan Karang-Mengarang juga adakalanya terlibat
Pada tahun 1923, sama dalam kerja-kerja mengajar dan juga ada dalam
beliau berkhidmat di pelbagai kegiatan luar yang dijalankan di maktab
Pejabat Penolong tersebut.
Pengarah Pelajaran
Negeri-Negeri Melayu Pada November 1924, Za'ba dilantik sebagai Pengerusi
Bersekutu dan Negeri- Majlis Bahasa SITC. Jawatan ini sebenarnya bukanlah
Negeri Selat sebagai sekadar mempengerusikan majlis perbahasan yang
penterjemah. Ketika diadakan, tetapi lebih merupakan sebagai Pengerusi
ini juga Za’ba telah Persatuan Bahas dan Syarahan SITC. Tugas Za'ba
berusaha termasuklah melatih pelajar-pelajar berbahas dan
menubuhkan bersyarah serta menganjurkan majlis perbahasan dan
Persatuan Penulis syarahan pada tiap-tiap malam Khamis di maktab itu.
Melayu Kuala Lumpur Jawatan itu mungkin disandang oleh Za'ba sepanjang
yang kemudiannya masa beliau berada di SITC. Di samping itu, Za’ba turut
dikenali sebagai The Malay Literary Society Kuala terlibat dalam mengadakan sukan tahunan SITC.
Lumpur pada tahun 1924.
Bermula pada 1929, Za'ba ditugaskan untuk mengetuai
Pada 1 April 1924, Za’ba mula berkhidmat di Sultan Idris Bahagian Pelajaran Bahasa Melayu SITC. Tugas Za'ba
Training College (SITC), Tanjong Malim. Semasa termasuklah menyediakan kurikulum dan
bertugas, Za'ba diberikan sebuah rumah dalam kawasan mengajarkannya kepada pelajar-pelajar tahun satu
maktab, dan sehingga kini rumah tersebut masih hingga tahun tiga. Masa yang diperuntukkan kepada
terpelihara dan dikenali sebagai Rumah Za’ba. Beliau Za'ba ialah enam waktu seminggu, iaitu selama 45 minit
bertugas di Pejabat Penterjemah yang akhirnya ditukar bagi setiap waktu. Pada tahun itu juga, Za'ba mengajar
nama kepada Pejabat Karang Mengarang SITC oleh R.O. bahasa Inggeris secara sukarela untuk guru-guru muda
Winstedt, Pengarah Pelajaran Negeri-Negeri Selat. SITC.

11